Tủ thuốc tại một trạm y tế phường thuộc Quận Tân Phú - Một trong số ít những địa phương thực hiện khá tốt cung ứng thuốc cho trạm y tế (tháng 3/2023 - Ảnh: Sở Y tế TPHCM)
Hiện nay, thuốc dùng cho tuyến y tế cơ sở bao gồm các phòng khám của trung tâm y tế quận/huyện, trạm y tế phường, xã trên địa bàn Thành phố được cung ứng từ nguồn thuốc phân bổ từ gói thầu tập trung cấp quốc gia, tập trung cấp địa phương (đấu thầu tập trung của Thành phố) và gói thầu do các trung tâm y tế quận/huyện tự tổ chức thực hiện.
Tháng 3/2023 vừa qua, Phòng Nghiệp vụ Dược - Sở Y tế đã tổ chức đoàn đánh giá thực tế tình hình cung ứng thuốc tại các trạm y tế trên địa bàn đối với các trạm y tế đã được BHXHTP ký hợp đồng khám chữa bệnh BHYT. Kết quả khảo sát cho thấy có sự khác biệt khá rõ về số loại thuốc được cung ứng đến các trạm y tế, sự khác biệt này tuỳ thuộc vào năng lực đấu thầu của các Trung tâm y tế quận/huyện, có thể chia làm 03 nhóm như sau: (1) Các trung tâm y tế hai chức năng (Cần Giờ, Quận 3, Quận 5, Quận 10) có năng lực tự đấu thầu và cung ứng tương đối đủ thuốc cho các trạm y tế; (2) Các trung tâm y tế có hoạt động khám chữa bệnh ban đầu khá ổn định (Tân Phú, Cần Giờ, Tân Bình, Gò Vấp…) đã cung ứng được tương đối đủ thuốc cho nhu cầu; (3) Tuy nhiên, hầu hết các trung tâm y tế còn lại đang gặp nhiều khó khăn trong công tác đấu thầu thuốc. Về nguyên nhân khó khăn trong công tác cung ứng cho trạm y tế, đoàn khảo sát ghi nhận như sau: một số trạm y tế do người dân đến khám chữa bệnh BHYT tại trạm còn ít nên nhu cầu sử dụng thuốc không nhiều; …, năng lực thực hiện mua sắm đấu thầu thuốc của Trung tâm y tế còn yếu, và khó khăn trong dự báo nhu cầu khám chữa bệnh của người dân trong quá trình củng cố hệ thống y tế cơ sở sau đại dịch…
Bên cạnh nhóm bệnh thông thường hay gặp, nhóm các bệnh không lây nhiễm (đái tháo đường, bệnh tim mạch, bệnh phổi mạn tính, ung thư) đã được Sở Y tế xác định là ưu tiên cho công tác chăm sóc sức khoẻ người dân tại các trạm y tế vì đây là nhóm bệnh khá phổ biến và là nguyên nhân hàng đầu tính trong dân số (chiếm 70% trong số tử vong của dân số). Mở rộng danh mục thuốc KCB BHYT tại trạm y tế, nhất là các thuốc điều trị ngoại trú cho các bệnh không lây nhiễm là một yêu cầu vừa mang tính khoa học vừa mang tính thực tiễn. Một khảo sát nhanh trước đó của Sở Y tế cho thấy hơn 80% người dân mắc các bệnh không lây nhiễm đều muốn được tái khám và nhận thuốc tại các trạm y tế thay vì phải mất nhiều thời gian và công sức đến các bệnh viện, nhưng với điều kiện là các trạm y tế có đủ thuốc giống như khi lãnh thuốc tại bệnh viện. Ngoài ra, các đơn vị trong quá trình hoạt động và dự kiến phát triển của đơn vị, có thể bổ sung các loại thuốc khác cần thiết theo mô hình hoạt động, theo cơ cấu bệnh tật của người dân trên địa bàn quản lý, phù hợp phạm vi thanh toán bảo hiểm y tế … để xây dựng nhu cầu mua sắm thuốc.
Điều đáng mừng là Bộ Y tế vừa ban hành Thông tư 20/2022/TT-BYT về danh mục và tỷ lệ, điều kiện thanh toán đối với thuốc hóa dược, sinh phẩm, thuốc phóng xạ và chất đánh dấu thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế. Theo đó, nhiều thuốc đã được bổ sung, là tiền đề vững chắc để đảm bảo quyền lợi về thuốc cho người bệnh bảo hiểm y tế khi đến điều trị bệnh lý mạn tính tại trạm y tế. Tuy nhiên, vẫn còn một số thuốc cần thiết cho nhóm bệnh hen phế quản và COPD vẫn chưa có trong danh mục thuốc dùng cho trạm y tế, Sở Y tế tiếp tục kiến nghị Bộ Y tế sớm mở rộng danh mục thuốc cho nhóm bệnh này.
Nhằm mục tiêu cung ứng đầy đủ thuốc thiết yếu cho trạm y tế, đảm bảo có sự tương đồng với danh mục thuốc tuyến trên, qua đó người bệnh có thể được quản lý điều trị tại trạm y tế sau khi được chẩn đoán và điều trị ổn định tại bệnh viện, Sở Y tế đang đề xuất UBNDTP cho phép bổ sung các thuốc dung tại trạm y tế vào danh mục đấu thầu tập trung cấp địa phương. Việc đấu thầu tập trung cấp địa phương với danh mục thuốc mở rộng khi được triển khai sẽ giải quyết cơ bản các khó khăn gặp phải do thiếu nhân lực đấu thầu của các trung tâm y tế quận/huyện.
Đoàn khảo sát của Sở Y tế đến thăm và đánh giá thực trạng công tác cung ứng thuốc tại một trạm y tế thuộc Thành phố Thủ Đức. (tháng 3/2023 - Ảnh: Sở Y tế TPHCM)
SỞ Y TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH